Giełda jest miejscem, gdzie inwestorzy zawierają transakcje kupna i sprzedaży różnych instrumentów finansowych – akcji, obligacji, certyfikatów, opcji czy kontraktów terminowych. Na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych instrumenty finansowe notowane są w dwóch systemach:
- System notowań jednolitych, który opiera się na dwukrotnym ustaleniu kursu. Polega to na tym, że w danym przedziale czasu składane są zarówno wnioski kupna, jak i zlecenia sprzedaży. To na podstawie tych zleceń ustalany jest kurs, który służy do zawierania transakcji.
- System notowań ciągłych, który pozwala na to, że kurs może zmieniać się między transakcjami. W tym systemie zawierane są one po cenie najlepszego zlecenia oczekującego.
System notowań ciągłych
System ten składa się z kilku różnych części, które nazywane są również fazami sesji. Giełda szczegółowo określa, co w danej fazie można wykonać oraz jaki jest czas ich trwania. Wyróżnia się tutaj takie sesje jak:
- Faza przed otwarciem – Przyjmowanie zleceń na otwarcie
- Otwarcie – Określanie kursów na otwarcie
- Faza notowań ciągłych – Zawieranie transakcji
- Faza przed zamknięciem – Przyjmowanie zleceń na zamknięcie
- Zamknięcie – Określanie kursów na zamknięcie
- Dogrywka – Zawieranie transakcji po ustalonym kursie
Czas rozpoczęcia i trwania poszczególnych faz może różnić się w zależności od rodzaju instrumentów, na przykład dla terminów kontraktowych otwarcie sesji ma miejsce o godzinie 8:45, czyli 15 minut wcześniej niż ma to miejsce w przypadku akcji.
Czytaj więcej: MetaMask jak założyć portfel online?
Opis poszczególnych faz sesji
Fazy przed otwarciem i zamknięciem
W fazie przed otwarciem nie można zawierać transakcji, ale przyjmowane są zlecenia. Mogą one być również w trakcie tej fazy anulowane lub modyfikowane. W jej trakcie tworzy się również arkusz zleceń, który wykorzystywany jest do obliczani Teoretycznego Kursu Otwarcia oraz Teoretycznego Wolumenu Obrotu. TKO i TWO mają jednak znaczenie tylko teoretyczne.
Faza otwarcie i faza zamknięcie
Nazywana również potocznie fixingiem. W jej trakcie, na podstawie złożonych zleceń, odbywa się ustalanie kursu. Jest on ustalany na podstawie ostatecznie wyliczonego TKO. To właśnie po tym kursie zawierane są transakcje. Faza ta może trwać do kilkunastu sekund. W trakcie trwania tej fazy zlecenia mogą być składane, modyfikowane i anulowane.
Faza notowań ciągłych
W tej fazie zlecenia są na bieżąco wprowadzane. Można je również anulować i modyfikować. Transakcje zaś zawiera się w sposób ciągły, po wprowadzeniu zlecenia po różnych kursach. Ten może zmieniać się pomiędzy transakcjami, więc podczas realizacji obowiązuje priorytet ceny i czasu wprowadzenia zlecenia.
Faza dogrywki
W trakcie tej fazy można składać zlecenia, które mają limit równy kursowi zamknięcia. Nie przyjmuje się jednak zleceń PKC i PCR. Tak jak w poprzednich fazach, zlecenia można także modyfikować i anulować.
Warto wiedzieć: Kryptowalutowe raje podatkowe – Gdzie są krypto raje podatkowe?
Faza zawieszenie
Może mieć miejsce w trakcie fazy notowań ciągłych. Następuje ona w chwili, gdy zostaje zawarta transakcja, która wykracza poza widełki dynamiczne lub statystyczne. Dany instrument wtedy automatycznie wchodzi w stan zawieszenia, czyli nie można przyjmować, modyfikować lu anulować zleceń. Po tym okresie może nastąpić faza równoważenia.
Faza równoważenia
Tak jak faza zawieszenie, tak i ta faza występuje w trakcie fazy notowań ciągłych, ale również w trakcie fazy na otwarcie i fazy na zamknięcie. Spowodowana jest złożeniem zlecenia, które jest poza widełkami dynamicznymi lub statystycznymi. W trakcie jej trwania można składać zlecenia, modyfikować je lub anulować. Jeśli w trakcie tej fazy kurs zostanie określony na taki, który mieści się w widełkach, faza się kończy i ogłaszany jest kurs zawierania transakcji. Jeśli jednak nie można określić takiego kursu, wznawiany jest obrót po zmianie wysokości widełek lub zmianie kursu odniesienia.
Zobacz również: Kalendarz Makroekonomiczny – Czym jest
System notowań jednolitych z dwukrotnym ustaleniem kursu
Podobnie jak w przypadku poprzedniego systemu, tak i ten system składa się z kilku faz. Fazy i czas ich trwania jest dokładnie określany przez giełdę. W danym przedziale czasowym (faza przed otwarciem) składa się zlecenia kupna i sprzedaży. To na ich podstawie ustala się kurs, po którym zawiera się transakcje. Taka procedura wykonywana jest dwa razy dziennie – rano i po południu. W tym systemie notowane są tylko akcje, prawa do nich, prawa poboru.
Faza przed otwarciem, otwarcie i dogrywka charakteryzują się zasadami, które są identyczne, jak w systemie notowań ciągłych.
Napisz komentarz