Akcje pracownicze to specyficzny rodzaj papierów wartościowych. Mogą otrzymać je pracownicy w przedsiębiorstwach emitujących własne aktywa. Stanowią dodatkową korzyść z zatrudnienia w konkretnej firmie. Wieloletni pracownicy mogą otrzymać je za darmo bądź w bardzo atrakcyjnej cenie.
Akcje pracownicze to rodzaj pełnoprawnych papierów wartościowych, których sprzedaż bądź emisja jest ograniczona wyłącznie do pracowników danego przedsiębiorstwa. W Polsce takie akcje są emitowane w przypadku prywatyzacji państwowych przedsiębiorstw przekształcanych w Spółki Skarbu Państwa. Do przywilejów pracowników komercjalizowanej firmy, poza automatycznym zatrudnieniem w świeżo sprywatyzowanej spółce, należymożliwość nieodpłatnego nabycia 15% akcji.
Akcje pracownicze są sprzedawane w preferencyjnych cenach lub przyznawane całkowicie za darmo. Jest to rodzaj pozapłacowej gratyfikacji, a przyznana pracownikowi ilość jest proporcjonalna do stażu pracy w danym przedsiębiorstwie. Emisję tych papierów wartościowych reguluje ustawa o Komercjalizacji i Prywatyzacji Przedsiębiorstw Państwowych z 30 sierpnia 1996 r.
Czasem także prywatne przedsiębiorstwa decydują się na takie rozwiązanie. Idea tej formy nagradzania pracowników, szczególnie tych z długim stażem, wywodzi się z założenia, że na sukces firmy składa się nie tylko skuteczna rada zarządzająca, ale też cała załoga przedsiębiorstwa.
Korzyści pracownika wypływające z nabycia tego typu papierów wartościowych to przede wszystkim:
- zyskanie praw majątkowych do spółki o charakterze własności,
- prawo do corocznie wypłacanej dywidendy,
- możliwość udziału w walnym zgromadzeniu danej spółki.
Posiadanie akcji certyfikuje dokument – odcinek zbiorowy. Wydaje go firma, która wyemitowała dany papier wartościowy.
Jaką wartość nominalną i księgową mają akcje pracownicze?
Akcje pracownicze, podobnie jak inne tego typu papiery wartościowe, mają nominalną wartość. Wylicza się ją poprzez podzielenie kapitału zakładowego na liczbę wyemitowanych akcji. Na akcjach też jest uwidoczniona. To tzw. „wartość pierwotna” i nie pokrywa się ona z rzeczywistym majątkiem spółki. Różni się także od wartości rynkowej. Wartość nominalna generalnie się nie zmienia, wzrosnąć może natomiast ich wartość księgowa i rynkowa. Nominalna wartość może jednak wzrosnąć lub spaść wraz ze zmianą wysokości kapitału zakładowego oraz przy emisji dodatkowych akcji lub umorzeniu ich części.
Warto wiedzieć: Krótkoterminowe papiery wartościowe – inwestycja warta podjęcia
Wartość księgowa to kapitał własny podzielony przez liczbę akcji i wskazuje jaką wartość faktycznie przedstawiają aktywa spółki. Ważna jest tutaj aktualna wycena aktów, jakie posiada dane przedsiębiorstwo, zwłaszcza nieruchomości.
Jaką wartość rynkową mają akcje pracownicze?
Wartość rynkowa akcji pracowniczych to po prostu cena, po której są kupowane lub sprzedawane. Pojęcie to dotyczy to zarówno rynku publicznego, jak i niepublicznego. Na rynku regulowanym jest ona ustalana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Akcje pracownicze swoją wartość prezentują na podstawie notowań ciągłych bądź jednolitych. Dla mniejszych spółek dostępne są za to notowania na rynku NewConnect.
Wpływ na wartość rynkową tych papierów wartościowych mają przede wszystkim:
- specyfika danej firmy,
- potencjał rozwoju przedsiębiorstwa,
- lokalne czynniki zewnętrzne,
- czynniki mikroekonomiczne,
- wsparcie instytucji państwowych,
- potencjał kontraktowy.
Zyski z akcji pracowniczych
Ten typ papierów wartościowych zazwyczaj oznacza dla pracownika zysk już na starcie, przede wszystkim ze względu na nieodpłatne nabycie bądź preferencyjną cenę. Kolejnym czynnikiem jest to, że takie akcje nie rzadko zbiegiem lat nabierają na wartości – jest to szczególnie częste wśród firm nienotowanych na giełdzie. Z czasem takie aktywa mogą okazać się nadspodziewanie wartościowe, szczególnie w przypadku spółek dobrze prosperujących na rynku.
Zobacz również: Jak wycenić obligację zerokuponową?
Takie aktywa mogą przynosić także korzyść w postaci dywidendy – udziału w zyskach, które posiada każdy właściciel akcji. Oczywiście nie każde przedsiębiorstwo będzie wypłacać ją regularnie, ale w tych dobrze rozwiniętych, szanse na dodatkowe pieniądze są spore.
Napisz komentarz